Nu, anderhalve eeuw later, is 'De hut van oom Tom', dat zo'n belangrijke rol heeft gespeeld in de strijd voor de afschaffing van de slavernij, een klassiek en wereldwijd zeer bekend boek. Het is in vele talen vertaald, het is bewerkt tot kinderboek, vele malen verfilmd en als toneelstuk én als musical op de planken gebracht. De titel is in de loop der jaren een begrip geworden, en is zelfs verwerkt in popsongs. Het verhaal is, kortom, een heel eigen leven gaan leiden. Voor een belangrijk deel ontleent het boek zijn bekendheid en populariteit aan het rassenprobleem dat er de hoofdrol in speelt. Maar het is toch ook veel geroemd om zijn grootse, romantische verhaaltrant en zijn meeslepende overtuigingskracht.
Al meer dan 150 jaar is 'De hut van oom Tom' een van de meest gelezen boeken uit de wereldliteratuur. De roman is in de loop der jaren zozeer deel van onze beschaving geworden dat eigenlijk niemand het zich kan veroorloven er geen kennis van te nemen. In deze gloednieuwe vertaling klinkt op iedere bladzijde de roep om vrijheid als nooit te voren.
Velen zullen vast deze meer dan 150 jaar oude roman wel kennen. 'De hut van oom Tom' werd sinds de uitgave in 1852 wereldwijd een succes en verscheen in meer dan zestig talen. Hoewel ik de titel al lange tijd kende, had ik het boek nog nooit gelezen. En ik kan zeggen: dat had ik eerder moeten doen!
Het verhaal speelt zich af in de Verenigde Staten halverwege de 19e eeuw - een tijd dat het houden van slaven als heel normaal werd beschouwd - en volgt het leven van de slaaf Tom, een man met een groot hart die als oprecht christen probeert te leven. Daarnaast worden ook een aantal andere slaven en verschillende families uitgelicht.
Tom woont al jaren op de plantage van de familie Shelby in Kentucky waar hij goed behandeld wordt. Maar als zijn meester in de schulden raakt, moet hij noodgedwongen verkocht worden aan een slavenhandelaar die in het zuiden een goede prijs voor hem hoopt te krijgen.
Het levensverhaal van Tom beschrijft de zeer schrijnende situatie waar slaven in die tijd in terecht konden komen: aanvankelijk goed behandeld door hun meester en/of meesteres, konden zij door schulden of overlijden van hun eigenaar het bezit worden van iemand anders bij wie ze het een stuk slechter troffen.
Aanvankelijk moest ik even wennen aan de schrijfstijl die in de 19e eeuw gebruikelijk was, maar het verhaal leest na enkele bladzijden als een trein en neemt je compleet in beslag. Op een indrukwekkende en invoelende manier beschrijft Harriet Beecher Stowe de afschuwelijke werkelijkheid van slavernij in Amerika: het houden van slaven en het goedpraten daarvan, de onverschilligheid waarmee menig eigenaar zoveel wreedheden beging, het vaak erbarmelijke en uitzichtloze bestaan van de slaven.
Maar het boek laat ook de helende kracht van liefde zien die huidskleur overstijgt. De schrijfster wil mensen leren wat het betekent om een volgeling van Jezus de Gezalfde te zijn: Hem liefhebben boven alles en je naaste, blank of kleurling, als jezelf. En door je vertrouwen op Hem te stellen, kun je ondanks zwaar lijden vreugde en vrede ervaren die alle verstand te boven gaat. Dan is het mogelijk om door Zijn kracht anderen te vergeven en ben je in Hem werkelijk vrij.
Tijdens het lezen van deze meeslepende roman had ik regelmatig een brok in mijn keel. Het boek is grotendeels op waarheid gebaseerd, waardoor het verhaal des te intenser bij je binnenkomt; de manier waarop de slaven spreken, wat overigens goed te volgen is, laat het nog dichterbij komen. Het enige minpunt vond ik de vloeken die in deze vertaling zijn opgenomen. 'De hut van oom Tom' is een aangrijpend en indringend verhaal over de mensonterende verschrikkingen van slavernij en de oproep tot ommekeer, liefde, Godsvertrouwen, vergeving en het verlangen naar ware vrijheid.
Over de auteur
Harriet Beecher Stowe was een Amerikaans abolitioniste en schrijfster. Ze schreef zowel fictie als non-fictie. 'De hut van oom Tom' is haar bekendste en meest succesvolle werk. Ze was getrouwd met Calvin Stowe met wie ze zeven kinderen kreeg. Harriet Beecher Stowe stierf in 1896, ze werd 85 jaar.
Auteur: Harriet Beecher Stowe
Titel: De hut van oom Tom, of Het leven onder de slaven
Vertaling van: Uncle Tom's Cabin; or, Life Among the Lowly
Vertaler: Trisnati Notosoeroto
519 pagina's
Gepubliceerd in 2005
Uitgeverij Athenaeum-Polak & Van Gennep
ISBN: 978 90 253 0320 4
Geen opmerkingen:
Een reactie posten