Leessuggesties WO II (#1)

Het is bijna 4 en 5 mei, de dagen waarop we in Nederland de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog herdenken en onze vrijheid vieren. Door de jaren heen zijn er veel boeken verschenen over de oorlogsjaren, die je een idee geven hoe die vreselijke tijd geweest moet zijn. De komende periode (tot eind mei) verschijnt er elke week een blogpost met leessuggesties voor volwassenen, jongeren en jeugd, een gevarieerde selectie titels - zowel nieuwe als al wat oudere - ter inspiratie. Lees en kijk mee!

Boeken voor volwassenen

Malka Adler - Twee broers uit Auschwitz

Het waargebeurde levensverhaal van twee Joodse broers uit Hongarije die na hun overleving tijdens de Shoah - waarin ze elkaar kwijtraakten en op wonderlijke wijze terugvonden - moeite hadden om hun leven na die verschrikkingen weer op te pakken. Wat dit boek onderscheidt van andere Holocaust-verhalen is de uitgebreide beschrijving van het moeizame proces om weer mens te worden in een vreemde wereld.

Audrey Blake - De vrouw zonder naam

In 1942 overleeft een jonge vrouw een bombardement, maar raakt vervreemd van haar man en ziet haar dochter nauwelijks. Dan krijgt ze een unieke kans: ze wordt gerekruteerd als eerste vrouwelijke sabotage-agent van Groot-Brittannië. Ze wordt naar bezet Frankrijk gestuurd om het naziregime te bestrijden. Hier realiseert ze zich ook dat ze zich weleens volledig in haar taak zou kunnen verliezen... Gebaseerd op het ware levensverhaal van Yvonne Rudellat.

Sharon Cameron - Bij mij ben je veilig

Polen, 1941. De zestienjarige Stefania werkt voor de Joodse familie Diamant in hun winkeltje in Przemyśl. Maar alles verandert wanneer het Duitse leger de stad binnenvalt. De familie Diamant wordt naar het getto gestuurd en Stefania blijft alleen achter in het grote huis. Als op een dag Max Diamant voor haar deur staat, besluit Stefania hem voor de Duitsers te verbergen, samen met nog eens twaalf anders Joden. Maar dan wordt er op de deur geklopt en wordt het huis geconfisqueerd door de nazi's. Gebaseerd op de memoires van Stephania Podgórska.

Marijke van Dijk - Verzwegen verleden

Als Emma een dagboek vindt van Bärbel Laubach, een tiener ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, stort ze zich vol overgave in haar verhaal. Bärbel vertelt gruwelijkheden over het kamp Sachsenhausen waar ze samen met haar ouders en zusje vlakbij woont. En ze wordt verliefd op de Joodse dwangarbeider Tovi, maar deze liefde is onmogelijk. Emma zit na het lezen van het dagboek vol vragen. Samen met een hoogleraar geschiedenis besluit ze de waarheid en de verhalen achter het dagboek te achterhalen.

Cathy Gohlke - Het geheim van mijn moeder

Als haar moeder overlijdt, krijgt Hannah Sterling van een advocaat brieven die van haar moeder zijn geweest en ze komt tot een ontstellende ontdekking: ze heeft nog een grootvader in Duitsland. Vastbesloten om alle raadsels uit het verleden te ontrafelen, besluit ze naar Berlijn te gaan en kennis te maken met haar opa. Alleen verloopt dat heel anders dan gedacht. Hoe langer Hannah bij haar opa verblijft, hoe meer vragen er bovenkomen en alles lijkt te maken te hebben met gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Jack J. van der Hout - Gestrikt en ontsnapt

Om tewerkstelling in Duitsland te voorkomen, meldt Leen Roeleveld zich aan om in Frankrijk dienst te doen als matroos. Zijn schip brengt voorraden naar het bezette eiland Jersey vanuit Saint-Malo. Wanneer zijn schip beschadigd raakt, moet hij lange tijd op Jersey verblijven. De brieven van zijn vrouw Neeltje uit Scheveningen zijn een broodnodige reddingslijn. Als na D-Day het leven op Jersey steeds moeilijker wordt, wil Leen van het eiland ontsnappen. Een op waarheid gebaseerd verhaal, geschreven door Leens dochter en haar man.

Gemma Liviero - Ik laat je niet achter

Nadat de Tweede Wereldoorlog ten einde is, wordt de Italiaanse soldaat Stefano vrijgelaten uit Sachsenhausen. Te voet trekt hij door het verwoeste Duitsland en krijgt gezelschap van een vierjarige weesjongen die alleen in het donker durft te praten. Samen vinden ze onderdak in het huis van voormalig SS-officier Erich. Hoewel Stefano van plan is door te reizen naar Italië, blijft hij op aandringen van Erich een tijd logeren. Hij maakt kennis met de buren en al snel blijkt dat iedereen er geheimen op nahoudt.

Valerie Riedesel - Nevelkinderen

Na de mislukte aanslag op Hitler in 1944, gepleegd door een groep hoge officieren van het Duitse leger, werden de samenzweerders berecht/geëxecuteerd en hun vrouwen en kinderen gevangengenomen. Op basis van dagboeken, gesprekken en beschikbare documenten stelde een dochter van één van de samenzweerders, die vanuit Parijs betrokken was bij de aanslag, dit uitgebreid gedocumenteerde verhaal samen van de lotgevallen van deze gezinnen aan het eind van de oorlog.

Hanneke Stark-ten Voorde - Ondergaande zon

Augustus 1943. De Canadese soldaat Jack Gibson is gelegerd in Engeland in afwachting van het sein om te gaan vechten tegen de Duitse bezetter. Hij ontmoet Susanna Brown, de twee worden verliefd en trouwen enkele maanden later. Hun vreugde wordt al snel overschaduwd als Jack moet deelnemen aan de invasie in Normandië. Voor beiden volgt een onzekere en angstige periode. Voor dit verhaal gebruikte de auteur de waargebeurde geschiedenis van de Canadese soldaat Kenneth Buchanan.

Julie Thomas - De jongen, de viool en de meester

De Joodse Simon Horowitz is veertien als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt en komt terecht in concentratiekamp Dachau. Hij overleeft doordat hij viool mag spelen voor de kampbeulen. Zijn familie bezat een kostbare Guarneri viool die door de nazi's is meegenomen. In 2008 woont zijn kleinzoon Daniel in Nieuw-Zeeland; eveneens een begaafd violist. Op een dag wil hij echter niet meer spelen. Een bekende dirigent ontfermt zich over hem. Hij heeft een idee waar de verdwenen Guarneri viool is en vermoedt een verband met de familie Horowitz.

Julie Thomas - Rachels verzet

Jakob Voight doceert kunstgeschiedenis in Melbourne. Hij is zeer geïnteresseerd in een Duitse schilder en vertrekt daarom voor drie maanden naar Duitsland. Zijn moeder geeft hem in het Hebreeuws geschreven brieven mee die ze vond tussen de spullen van zijn overleden Duitse oma. Jakob laat ze vertalen en ze blijken geschreven door Rachel, een Joodse vrouw uit het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij probeert te achterhalen wie ze was en ontrafelt een familiegeheim. Los te lezen vervolg op 'De jongen, de viool en de meester'.

Julie Thomas - Levi's strijd

De Joodse Levi Horowitz probeert in 1938 voor de nazi's naar Zwitserland te vluchten, maar komt uiteindelijk in Engeland terecht. Hier krijgt hij via de contacten van zijn vader een baan als bankemployé. Als Engeland de oorlog verklaart aan Duitsland, wordt Levi gerekruteerd door de Britse inlichtingendienst. Hij wordt midden in Duitsland gestationeerd als undercover nazi-officier. Zijn talenten als pianospeler brengen hem in rechtstreeks contact met hoge officieren en ten slotte met Hitler zelf. Los te lezen vervolg op 'Rachels verzet'.

Jennifer Wright - Olive & Jo

Het verhaal volgt twee meisjes, Olive en Jo, die opgroeien in de tijd van de nucleaire proeven van het Amerikaanse leger in 1945 in New Mexico. Olive moet bij haar oma wonen wanneer het leger de ranch van haar familie in beslag neemt. Ze ontmoet Jo, de dochter van een sergeant. Jo is vastberaden vrienden te worden met Olive. Ondanks aanvankelijke weerstand, ontwikkelen ze een sterke band. Deze wordt echter op de proef gesteld wanneer op een dag de lucht explodeert.

Boeken voor jeugd en jongeren

Phil Earle - De gorilla en de jongen (10+)

Ten tijde van de Tweede Wereldoorlog wordt Joseph vanwege zijn opstandige gedrag weggestuurd naar Londen, waar hij bij de kille mevrouw F. terechtkomt. Het enige lichtpunt is dat zij een dierentuin heeft, waarin gorilla Adonis verblijft. Hij sluit een bijzondere vriendschap met de aap en terwijl de bommen vallen, bewaakt Joseph zijn nieuwe vriend. Gebaseerd op een waargebeurd verhaal.

Piet Prins - Daan en Sietze-omnibus (10+)

De bevriende buurjongens Daan en Sietze helpen in bezet Nederland een verzetsgroep. Hierdoor komen zij zelf in groot gevaar en moeten onderduiken. Gelukkig maken ze uiteindelijk de bevrijding mee. Deze bundel bevat de volledige serie vol spannende avonturen van de twee vrienden tijdens de oorlogsjaren, namelijk 'Daan en Sietze helpen de verzetsgroep', 'Daan en Sietze duiken onder' en 'Daan en Sietze vechten voor de vrijheid'.

J.F. van der Poel - De bevrijding die nooit kwam (11+)

Tobias Goldsmit is de zoon van een Joodse fabriekseigenaar. Hij is bevriend met Gilda Rathke, dochter van NSB'ers. Als er een vliegtuig neerstort bij hun dorp, besluiten de twee vrienden de piloot te verbergen in de kelder van de broodfabriek. Maar dan worden de ouders van Tobias opgepakt bij een razzia. Hij duikt onder bij de NSB-ouders van Gilda. Als die moeten vluchten naar Duitsland, vlucht Tobias mee. Maar kan hij wel de Duitse grens over als Joodse jongen? En zal hij zijn ouders ooit nog terugzien?

Jan van Reenen - Drie Duitse vrienden (12+)

Duitsland 1938. Hitler heeft het land veel goeds gebracht, daar is Hermann van overtuigd. Hij wil graag bij de Hitlerjugend, met zijn neef Otto. Maar daar is zijn vader het niet mee eens. Pas als vader wordt opgepakt, gaat hij overstag. Maar hoe moet hij nu omgaan met zijn Joodse vriend Jakob? Op aanraden van Otto laat Hermann zijn vriend in de steek. Toch geeft hem dat geen rust. Zeker niet als hij ziet hoe in de Kristallnacht de winkel van Jakobs vader bruut wordt vernield. Heeft Hitler het echt bij het rechte eind?

Shirley Hughes - Paolo's oorlog (12+)

Italië, 1944. Florence is bezet door de Duitsers. De school is dicht en de dertienjarige Paolo verveelt zich. Hij sluipt 's nachts het huis uit om te gaan fietsen in de stad. De Duitsers lijken onoverwinnelijk, maar de Italiaanse verzetsbeweging geeft de moed niet op. Zijn moeder neemt geallieerde soldaten in huis. Ook Paolo en zijn zus Constanza sluiten zich aan bij het verzet, maar wat kunnen twee tieners doen tegen een heel leger? Dan gaat het op een dag mis...

Paul Dowswell - Ausländer (15+)

Berlijn, 1941. Wanneer Pjotrs ouders omkomen bij de inval van Polen, wordt hij in een weeshuis geplaatst. Op een dag verschijnt een commissie die op zoek is naar jongens die gered moeten worden voor het vaderland. Pjotr, met zijn klassieke Arische uiterlijk, is een prachtexemplaar, en bovendien spreekt hij vloeiend Duits! Daarop wordt hij geadopteerd door een vooraanstaande familie. Maar Pjotr is niet de ideale Volksdeutscher die ze in gedachten hadden. Hij vormt zijn eigen ideeën...

📚 Welk boek heb je al eens gelezen en vind je een aanrader? En met welke titel(s) zou je graag nog willen kennismaken?

Van 28 april t/m 30 mei 2025 staat de content van 'Wonder van woorden' in het teken van de Tweede Wereldoorlog in verband met 80 jaar bevrijding. Laat je inspireren!