Mario Escobar - Het schooltje van Auschwitz

Berlijn, 1943. Helene Hannemann staat op het punt om haar vijf kinderen naar school te brengen als de Gestapo binnenvalt. Haar man en kinderen zullen worden gedeporteerd vanwege hun Roma-afkomst. Aangezien Helene zelf Duits bloed heeft, wordt haar koeltjes verteld dat zij in de woning mag blijven. Maar Helene weigert haar gezin in de steek te laten en gaat met hen mee op transport naar Auschwitz.

Als daar duidelijk wordt dat Helene niet alleen Duits is, maar ook een ervaren verpleegster, wordt ze gedwongen te werken onder kamparts Josef Mengele, die haar vraagt een school te starten. Helene weet met wie ze nu te maken krijgt, maar hoopt dat ze met deze aanstelling het leven voor de kinderen in het kamp kan verbeteren. Hoewel ook zij zwaar te lijden heeft, weet ze de kracht op te brengen om voor de kinderen te zorgen en ze te beschermen tegen het kampleven en Mengele.

'Het schooltje van Auschwitz' neemt je mee terug naar een zwarte periode uit de geschiedenis. Het is mei 1943 als het leven van Johann, Helene en hun vijf kinderen voorgoed verandert. Ze worden opgeschrikt door de Gestapo met de mededeling dat alle Roma en Sinti op bevel van het Rijk naar speciale kampen moeten worden overgebracht. Vanwege hun zigeunerbloed zullen Johann en de kinderen gedeporteerd worden. Aan Helene, zelf Duits en arisch, wordt laconiek verteld dat zij in Berlijn kan blijven. Maar Helene denkt er niet aan haar gezin in de steek te laten en gaat met hen mee op transport naar Auschwitz.

De treinreis in de overvolle veewagon is een ware verschrikking en in het kamp is de ellende niet minder. Mishandeling, dood en verderf zijn aan de orde van de dag. Helene wordt gedwongen als verpleegster te werken onder kamparts Josef Mengele en hij vraagt haar de leiding te nemen over het schooltje dat hij wil openen. Helene weet dat ze niet kan weigeren en tracht samen met een aantal Joodse vrouwen en zigeunermoeders het schooltje tot een plek te maken waar de kinderen even kunnen ontsnappen aan de verschrikkelijke realiteit van Auschwitz.

Het boek is geschreven in de ik-vorm, gezien door de ogen van Helene, waardoor het verhaal wel heel erg dicht bij je komt. Ondanks dat optimisme een zeldzaamheid in Auschwitz is, probeert Helene juist optimistisch te blijven en samen met haar kinderen en de mensen die ze in het kamp heeft leren kennen er de moed in te houden. Het is zo bijzonder om te lezen hoe deze sterke vrouw hoop probeert te brengen op een van de donkerste plekken op aarde.

Er wordt een duidelijk beeld geschetst van het kampleven in het zigeunerkamp van Auschwitz-Birkenau: de erbarmelijke leefomstandigheden in de barakken, zeer weinig eten en drinken, smerig sanitair, ziektes en ongedierte, onmenselijke behandeling van de bewakers, de gruwelijke praktijken van Mengeles experimenten op tweelingen. Het is zeer schokkend om te beseffen dat dit alles daadwerkelijk heeft plaatsgevonden en de afgrijselijke beschrijvingen zorgden er meermalen voor dat ik het boek even neer moest leggen.

Deze roman, die de waargebeurde geschiedenis van Helene Hannemann en haar gezin verhaalt, is zeer aangrijpend en hartverscheurend. De cover van dit boek laat de rauwe werkelijkheid zien van de diepe duisternis die in het concentratiekamp heerste. Maar midden op het kerkhof dat Auschwitz heette, was Helene een bron van licht en leven in een verder inktzwarte wereld. Ze was een bron van hoop, de beste voeding voor de ziel. 'Het schooltje van Auschwitz' is één van de vele verhalen uit de Tweede Wereldoorlog die bekend gemaakt moeten worden, opdat we de slachtoffers nooit zullen vergeten.

Over de auteur

Mario Escobar (Madrid, Spanje) studeerde geschiedenis. Hij heeft talloze boeken en artikelen geschreven over de Spaanse Inquisitie, de protestantse Reformatie en religieuze sekten. Gepassioneerd door geschiedenis en haar mysteries, heeft hij zich verdiept in de kerkgeschiedenis en de ontdekking en kolonisatie van Amerika. Zoals het een geschiedkundige betaamt, duikt hij graag helemaal in een bepaalde periode. Hij heeft een speciale fascinatie voor hoofdpersonen die onorthodoxe keuzes maken.

Van 'Het schooltje van Auschwitz' is een korte boektrailer verschenen. Hieronder kun je het fragment bekijken.

Auteur: Mario Escobar
Titel: Het schooltje van Auschwitz

Oorspronkelijke titel: Canción de Cuna de Auschwitz

Vertaling van: Auschwitz Lullaby

Vertaler: Hilke Makkink

302 pagina's
Gepubliceerd in 2019
Uitgeverij KokBoekencentrum
ISBN: 978 90 435 3138 2