woensdag 24 januari 2024

Audrey Blake - De assistente van de chirurg

Londen, 1845. Nadat haar hele familie is overleden aan cholera, groeit Nora Beady op bij de excentrieke chirurg Horace Croft. Terwijl andere meisjes van haar leeftijd zich bezighouden met naaiwerk en waterverf, leert Nora hechtingen te zetten en anatomische illustraties te maken. Ze ontwikkelt zich tot een onmisbare assistente.

Maar dit alles moet in het diepste geheim gebeuren: geneeskunde beoefenen is voor vrouwen ten strengste verboden. Als dokter Daniel Gibson de praktijk komt versterken is het dan ook van levensbelang dat hij hier niet achter komt. En dus doet Nora haar uiterste best zich te gedragen als een keurige jongedame, die niets met geneeskunde van doen heeft.

Dan stelt een belangrijke medische ontdekking haar voor een onmogelijke keuze: onzichtbaar blijven en haar mannelijke collega's de eer laten opstrijken voor haar werk, óf laten zien wat ze kan, met alle gevolgen van dien?

Londen, 19e eeuw. De familie van Nora Beady sterft aan cholera als zij kind is. Vanaf dat moment neemt chirurg Horace Croft - een eigenaardig, wat ongemanierd, maar briljant en gerespecteerd arts - het meisje in huis. Gaandeweg wordt ze zijn onmisbare rechterhand. Nora maakt nauwgezet anatomische illustraties, schrijft zijn notities leesbaar uit en helpt hem bij diverse medische (be)handelingen. Alles strikt geheim, want halverweg de 19e eeuw was het enkel mannen geoorloofd geneeskunde te beoefenen.

Wanneer dokter Croft zonder haar medeweten de jonge dokter Daniël Gibson deel laat uitmaken van zijn privékliniek aan huis, zakt Nora's moed haar diep in de schoenen. Ze is woedend over het feit dat dokter Croft haar zó terzijde lijkt te schuiven na al die jaren van samenwerken. Bovendien, hoe kan ze nu haar werkzaamheden uitvoeren zonder betrapt te worden? Zal ze het beroep waar haar hart naar uitgaat moeten loslaten, net nu ze een grote ontdekking doet die een doorbraak kan betekenen op medisch gebied?


In 'De assistente van de chirurg' houdt een jonge vrouw zich rond 1845 heimelijk bezig met geneeskunde, een tijd waarin vrouwen daar strafrechtelijk voor vervolgd konden worden. Dat gegeven alleen al maakt dit een unieke en fascinerende roman. En de expliciet beschreven operaties, secties op (gestolen) lichamen en experimenten - die soms wat luguber aandoen - dragen daar zeker aan bij. Er komt behoorlijk wat medisch vakjargon langs, waardoor enige kennis daarvan wel een pré is, maar geen must; uit de context kun je vaak wel opmaken wat er wordt bedoeld.

De auteurs (Jaima Fixsen en Regina Sirois) hebben het verhaal gebaseerd op veel boeiende historische feiten. De meeste aandoeningen en ingrepen die in dit boek voorkomen zijn bijvoorbeeld terug te vinden in medische geschriften en de proeven met ether als anestheticum (verdovingsmiddel) - de anesthesie stond toen nog in de kinderschoenen - werden in 1846 gedaan.

De discussies en (publieke) debatten tussen enerzijds de groep artsen die de conservatieve geneeskunde verdedigen, en anderzijds de 'pionierende' medici die nieuwe technieken en behandelingen willen doorvoeren, is interessant om te volgen. De directheid in de dialogen en de typische Engelse (droge) humor geven vaart en sfeer aan het verhaal.

Er zijn wat mij betreft ook mindere aspecten te noemen. De schrijfstijl kwam op mij wat afstandelijk over en sprak me om die reden niet zo aan. Daarnaast vind ik het jammer dat er meermaals (bastaard)vloeken en grove(re) taal wordt gebruikt. Dat ben ik overigens niet van deze uitgeverij gewend.

Het geloof speelt van waarde geen rol, waardoor het boek geschikt is voor een breed lezerspubliek. Deze medisch-historische roman, die het begin van de moderne geneeskunde belicht - het eerste deel van een serie over een moedige en vastberaden vrouw die strijd voor emancipatie - verveelt geen moment.


Over de auteurs
Audrey Blake is het pseudoniem van Jaima Fixsen en Regina Sirois, twee schrijfsters die elkaar ontmoetten als finalisten van een schrijfwedstrijd en besloten hun krachten te bundelen. Sindsdien schrijven ze met veel plezier samen. 'De assistente van de chirurg' is hun eerste pennenvrucht. Ze houden allebei van geschiedenis, natuur en literatuur. Jaima woont met haar familie in Alberta, Canada, en Regina woont met haar man en twee dochters in Kansas, Verenigde Staten.

Auteur: Audrey Blake
Titel: De assistente van de chirurg
Vertaling van: The Girl in His Shadow
Vertaler: Marijne Thomas
Serie: Nora Beady 1
384 pagina's
Gepubliceerd in 2023
Uitgeverij KokBoekencentrum
ISBN: 978 90 297 3437 0

4 opmerkingen:

  1. Bedankt voor je recensie. Op basis van de titel had ik deze roman steeds overgeslagen, maar op basis van deze recensie lijkt het me toch wel wat.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Graag gedaan, Naomi! Als dit je aanspreekt, zou ik deze serie zeker een kans geven. Het tweede deel vind ik namelijk nog een stuk beter.

      Verwijderen
  2. Dank je wel voor je review. Het lijkt me wel wat maar ook weer niet. Ik wacht gewoon op een andere recensie van een nog mooier boek in mijn genre :)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Graag gedaan, Aritha! Ik heb een aantal mooie boeken geluisterd in dit genre. De recensies volgen. ;)

      Verwijderen