maandag 17 juli 2023

Michelle Shocklee - Onder de tulpenboom

Lorena droomt van een carrière als schrijfster, maar door de crisis van 1929 aanvaardt ze noodgedwongen een opdracht bij een werkverschaffingsproject. Ze moet daarvoor voormalige slaven interviewen over hun verleden. Lorena ontmoet in dat verband een 101-jarige zwarte vrouw die haar over haar jeugd als slavin vertelt. Ze heeft afschuwelijke dingen meegemaakt. Lorena weet dat haar voorouders slaven hebben gehad. Zijn die ook zo slecht behandeld?

Lorena denkt dat dat allemaal verleden tijd is. Tot ze beseft dat de weerzin van haar moeder tegen haar gesprekken met een zwarte vrouw, en haar eigen onbehagen als ze in de zwarte buurt moet zijn, aantonen dat rassendiscriminatie niet iets is uit het verleden, maar nog helemaal in de maatschappij en in haar persoon verweven zit. Ze praat erover met haar oma. Op een dag besluiten ze samen foto's van vroeger te bekijken. Ze doen een vreselijke ontdekking...

Nashville, Tennessee. Op de dag dat Lorena 'Rena' Leland 16 jaar wordt, stort de aandelenbeurs in. Haar vaders banken gaan als gevolg van de beurskrach failliet en het gezin moet de eindjes aan elkaar zien te knopen. Nu, 7 jaar later, moet Rena noodgedwongen afvloeien als verslaggever bij de plaatselijke krant.


Van haar oude werkgever krijgt ze de tip om te solliciteren op een federaal schrijfproject, één van de banen die de overheid heeft gecreëerd om de werkloosheid te verminderen. Het is de bedoeling dat Rena voormalige slaven gaat interviewen om hun verhalen te documenteren. Wetend dat haar voorouders zelf slaven hadden, besluit ze met lood in haar schoenen toch de stap te nemen.

Gek genoeg voelt ze zich bij de 101-jarige Frankie Washington, de vrouw die als eerste haar levensgeschiedenis aan Rena vertelt, vrijwel direct op haar gemak. En hoewel ze het zelf nog niet beseffen, zullen zowel Rena's als Frankies leven door hun ontmoeting nooit meer hetzelfde zijn.

Hoe hebben voormalige slaven hun tijd in onvrijheid ervaren? Hoe hielden zij het vol in mensonterende omstandigheden te midden van een uitzichtloos bestaan? Op die vragen geeft dit boek, dat zich afspeelt in 1936 tijdens de Grote Depressie, antwoord door middel van het hartverscheurende levensverhaal van Frankie. En zoals Rena daar steeds meer door gefascineerd raakt, zo houdt het je als lezer ook in zijn greep, vooral omdat het zo beeldend en treffend wordt beschreven.


Je krijgt eveneens een boeiend inkijkje in het alledaagse leven van de familie Leland: de relaties onderling, de gevolgen van de beurskrach, de verschillende meningen over slavernij en de houding ten opzichte van kleurlingen.

Deze roman laat zien dat God uit diepe ellende iets goeds kan laten voortkomen en dat echte vrijheid, vrijheid is die alleen Hij kan geven. Hoewel haat en bitterheid wellicht het antwoord lijken om verder te gaan, is (naasten)liefde en vergeving de sleutel tot innerlijke genezing; een krachtige, tijdloze boodschap.

Dit soort verhalen móéten verteld blijven worden, omdat elk mensenleven - ongeacht huidskleur, geloof (en vul verder maar in) - ertoe doet. Opdat onze ogen en harten opengaan en we nimmer zullen accepteren dat een mens het bezit van een ander is. In het licht van 150 jaar afschaffing van slavernij waar we recent in Nederland bij stilstonden, spreekt deze roman des te meer tot de verbeelding.

Rassenongelijkheid vormt de kern van dit bijzondere, aangrijpende en ontroerende boek, waarin je ook duidelijk moed, hoop en vriendschap proeft. 'Onder de tulpenboom' is een prachtige vertelling over het verschil (willen) maken die diep tot je door weet te dringen. Absoluut een bijblijver!


Over de auteur
Michelle Shocklee is de auteur van diverse historische romans. Als Amerikaanse met zowel Spaanse als Duitse voorouders hecht ze aan diversiteit en respect en ze vindt het belangrijk om de wereld ook door de ogen van een ander te bekijken. Michelle is getrouwd met de grote liefde uit haar studietijd en samen met haar man heeft ze twee volwassen zoons. Ze woont in Tennessee, vlak bij de historische plaatsen waarover ze schrijft.

Auteur: Michelle Shocklee
Titel: Onder de tulpenboom
Vertaling van: Under the Tulip Tree
Vertaler: Henk van ter Meij
335 pagina's
Gepubliceerd in 2020
Uitgeverij Brevier
ISBN: 978 94 924 3383 1

4 opmerkingen:

  1. Wat een prachtige kaft heeft dit boek. En volgens mij ook een prachtig verhaal. Ik zet 'm op mijn lijst.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Het lijkt me mooi maar dan misschien voor later eens.

    BeantwoordenVerwijderen