Leessuggesties WO II (#5)

Begin van deze maand herdachten we de slachtoffers die ons ontvielen tijdens de Tweede Wereldoorlog en vierden we 80 jaar vrijheid. Door de jaren heen zijn er veel boeken verschenen over de oorlogsjaren, die je een idee geven hoe die vreselijke tijd geweest moet zijn. In deze blogpost vind je een lijst met leessuggesties voor volwassenen, jongeren en jeugd, een gevarieerde selectie titels - zowel nieuwe als al wat oudere - ter inspiratie. Lees en kijk mee!

Boeken voor volwassenen

Lynn Austin - Ver bij jou vandaan

New York, 1943. Ed Shaffer besluit alsnog te gaan vechten tegen Duitsland. Voor zijn kinderen, die net hun moeder hebben verloren, is dat een vreselijke schok. Ze accepteren hun oppas en stille aanbidster van hun vader, Penny, dan ook nauwelijks. Tijdens hun vaders afwezigheid krijgen ze meer contact met hun Joodse huisbaas, een weduwnaar die vergeefs wacht op bericht van zijn zoon in Hongarije. In de spannende tijd van wachten en onzekerheid komen ze nader tot elkaar en tot God. En Penny worstelt intussen met haar eigen problemen.

Johnnie A. Donley - Waar liefde woont

Rotterdam, 1939. Alison Schuyler werkt in de gerenommeerde kunstgalerie van haar opa. Op zoek naar liefde is ze niet; ze gelooft dat die alleen kan eindigen in diep ongeluk. Maar dan ontmoet ze de Britse kolonel Ian Devlin en het is liefde op het eerste gezicht. Wanneer de oorlog uitbreekt, wordt hij uitgezonden en Alison blijft vertwijfeld achter. Om zich niet machteloos te voelen, helpt ze Joodse kinderen onderduiken en probeert ze zoveel mogelijk kunstwerken in veiligheid te brengen. Zal ze voor altijd van Ian gescheiden blijven?

Els Florijn - Het meisje dat verdween

Ditte Stein wordt geboren op de dag dat Nederland capituleert. Als het gezin Stein in 1943 bericht krijgt dat ze zich in kamp Vught moeten melden, besluiten ze onder te duiken - zonder Ditte. Ditte wordt meegenomen door de huishoudster. Maar door toedoen van de burgemeester wordt het meisje anderhalve week later al opgepakt en helemaal alleen op transport gezet naar Auschwitz. Lotte, pleegzus van Ditte, overleeft de oorlog en gaat jaren later terug naar het dorp waar ze opgroeide. Daar beleeft ze het verleden opnieuw.

Cathy Gohlke - Totdat we thuis zijn

Als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt, sluit Claire Stewart zich aan bij het Franse verzet, maar het loopt anders dan verwacht. Ze belandt met een aantal Frans-Joodse kinderen in Engeland. Niet wetend wat ze moet doen, vraagt ze haar tante om de kinderen op te nemen. Die stemt toe, maar alleen als Claire blijft om te helpen. Hoewel ze eigenlijk terug wilde naar Frankrijk, blijft ze toch; de veiligheid van de kinderen gaat immers voor alles. Maar al snel slaat het gevaar toe.

Amy Harmon - Een engel in Rome

In het Italië van 1933 groeien Angelo Bianco en Eva Rosselli op als broer en zus en ontwikkelen een diepe liefde voor elkaar. Angelo is echter voorbestemd priester te worden. Tien jaar later is Angelo tot priester gewijd en is de Joodse Eva op de vlucht voor de Gestapo. In haar uiterste wanhoop wendt ze zich tot Angelo die haar verstopt in een klooster. Terwijl de wereld in oorlog is, staan Eva en Angelo vele beproevingen te wachten.

Magda Hellinger & Maya Lee - De nazi's kenden me bij naam

Het bijzondere verhaal van Magda Hellinger, die de Holocaust overleefde, opgetekend door haar dochter Maya Lee. De Joodse Magda werd in 1942 gedeporteerd vanuit Tsjecho-Slowakije en kwam in Auschwitz-Birkenau terecht. Doordat ze meerdere keren de functie Blockälteste en Lagerälteste kreeg, kwam ze voor onmogelijke keuzes te staan. Toch bleef ze positief en deed wat ze kon om andere vrouwen in het kamp te redden, met gevaar voor eigen leven.

Karen Kingsbury - Voor altijd de jouwe

Irvel Ellis worstelt tijdens de Tweede Wereldoorlog met haar gevoelens voor twee mannen: Sam en zijn broer Hank. Na de aanval op Pearl Harbor wordt Sam opgeroepen door het leger. Hank wil zich ook aanmelden, maar Sam staat erop dat hij thuisblijft. Terwijl Sam vecht in Europa, ontstaat er een relatie tussen Irvel en Hank. Dan komt er een telegram met vreselijk nieuws en meldt Hank zich alsnog bij het leger. Irvel blijft achter met haar gebeden en hoopt dat de twee broers terugkeren.

Susan Meissner - Het laatste jaar van de oorlog

Elise is veertien wanneer haar Duitse vader, na twintig jaar in Amerika gewoond te hebben, in 1943 onterecht wordt opgepakt op verdenking van nazisympathieën. Elise, haar broertje Max en haar ouders belanden in een interneringskamp in Texas. In dit kamp woont ook de Japans-Amerikaanse Mariko. Elise en zij krijgen een bijzondere vriendschap. Als beide gezinnen teruggeplaatst worden naar het geboorteland van hun ouders, is het de vraag hoe lang die vriendschap blijft bestaan.

Joel C. Rosenberg - De ontsnapping

Jean-Luc Leclerc, predikant in Le Chambon, Zuid-Frankrijk, krijgt steeds vaker gevluchte Joden aan de deur die ten einde raad om hulp vragen. Jean-Luc wordt de leider van een veilige haven voor duizenden ontheemden. Maar dan wordt hij gedeporteerd naar Auschwitz, waar hij de Joodse verzetsman Jacob Weisz leert kennen. Jean-Luc en Jacob zetten alles op alles om te ontsnappen en het westen te bereiken. De ogen van de geallieerden moeten geopend worden voor de gruwelijke waarheid, voordat het voorgoed te laat is.

Roseanna M. White - Op de golven van het verleden

In 1942 zorgt de aanwezigheid van Duitse U-boten voor onrust op het Amerikaanse Ocracoke Island, waar Evie een herberg runt. Haar leven verandert drastisch wanneer speciaal agent Sterling, die een SS-officier op het spoor is, gewond aanspoelt bij haar herberg. Tegelijkertijd wordt het verhaal van Remington verteld, die in 1914 verliefd wordt op Louisa, dochter van een herbergier. Hun relatie komt in gevaar wanneer de Eerste Wereldoorlog uitbreekt. De gebeurtenissen uit het verleden lijken de levens van Evie en Sterling te beïnvloeden.

Nadine Wojakovski - Twee keer bidden voor het slapengaan

Amsterdam, 1941. Met hulp van het Nederlandse verzet zoekt de Joodse Cilla noodgedwongen twee schuiladressen voor haar twee kinderen voordat zij en haar man Edmund zelf onderduiken. De onzekerheid over het lot van hun kinderen is een marteling. Na de oorlog proberen ze de draad weer op te pakken met de allesoverheersende vraag wat er met hun kinderen is gebeurd. Zijn ze nog in leven? Zal hun jonge dochter hen herkennen en bij hen terug willen keren? Gebaseerd op een waargebeurde familiegeschiedenis.

Elizabeth Byler Younts - Aan zijn zijde

Miriam en Henry staan op het punt van trouwen als Henry bij het uitbreken van de oorlog naar een kamp voor gewetensbezwaarden vertrekt. De ontzetting is groot als hij zich daadwerkelijk aanmeldt bij het leger - het gaat immers in tegen de regels van de Amish. Miriam wordt verscheurd tussen haar liefde voor Henry en die voor de gemeenschap en haar familie. Ze is loyaal aan Henry, maar raakt steeds verder verwijderd van alles wat haar zo vertrouwd is, en de vraag wat Gods wil met haar leven is, dringt zich aan haar op.

Elizabeth Byler Younts - In haar hart

1944. Eli Brenneman dient als Amishman niet in het leger. In plaats daarvan vertrekt hij naar een werkkamp om van daaruit tewerkgesteld te worden in een psychiatrisch ziekenhuis. Daar ontmoet hij verpleegster Christine Freeman, die hem aanvankelijk als een lafaard ziet, vooral omdat ze tijdens de oorlog twee broers heeft verloren. Gaandeweg ontstaat er wederzijds respect en vriendschap. Wanneer Christine door toedoen van haar vriend Jack in een moeilijke situatie belandt, maakt zij een beslissende keuze. Vervolg op 'Aan zijn zijde'.

Elizabeth Byler Younts - Onder haar hoede

1946. Esther Detweiler is eraan gewend voor zichzelf te zorgen, nadat haar vader, moeder en oma zijn overleden. Gelukkig heeft ze Daisy, de dove dochter van haar overleden nicht, voor wie ze zorgt sinds haar vader, Joe Garrison, naar de oorlog vertrok. Maar als Joe Daisy na de oorlog weer terug wil, blijkt dat het dove meisje niets van hem wil weten en verknocht is aan Esther. Samen moeten Joe en Esther een weg zien te vinden om het beste voor Daisy te zoeken. Een weg waarbij ze niet om hun verleden heen kunnen. Vervolg op 'In haar hart'.

Boeken voor jeugd en jongeren

Janet Wees - De jongen in de schaduw (10+)

1937. De vijfjarige Joodse Walter vlucht met zijn ouders voor het Hitlerregime van Duitsland naar Nederland. Na drie veilige jaren breekt ook hier de oorlog uit en moeten ze algauw opnieuw vluchten. Ze kunnen geruime tijd anoniem blijven in een vakantiehuisje in Nunspeet, maar in 1942 volgen ook daar razzia's. Walter voelt zich opgejaagd en is vol vertwijfeling over het waarom van de vervolging. Na verloop van tijd vindt het gezin onderdak in het Verscholen Dorp, maar of ze daar veilig zijn, is nog maar de vraag.

Piet Prins - Holland onder het hakenkruis-omnibus (11+)

Jaap, een Joodse stadsjongen, vindt in 1940 een onderduikadres bij een boer op het platteland. Met de boerenzoon Chris en zijn vriend Jan beleeft hij de Tweede Wereldoorlog van dichtbij in een onderduikbarak in het moeras, met Engelse piloten, fietsenvorderingen, Dolle Dinsdag, de Slag bij Arnhem tot en met de bevrijding. Deze omnibus bevat de delen 'In nacht en stormgebruis', 'Noodweer over Nederland', 'Vervolgd door de vijand', 'Vechters voor de vrijheid' en 'Van strijd en overwinning'.

Jan van Reenen - Otto's omkeer (13+)

De jonge SS'er Otto zit tussen twee vuren. Aan de ene kant rukt het Amerikaanse leger op, aan de andere kant het Russische. Toch blijft hij geloven in de Führer. Onverschrokken blijft Otto de bevelen van de legeraanvoerders volgen. Hij trekt door bossen en dorpen, slaapt in schuren en tenten en overleeft schietpartijen en tankgevechten. Om vol te houden denkt hij elke dag aan zijn vriendin Erika, die op hem wacht tot de oorlog voorbij is. Maar zijn terugkeer loopt uit op een teleurstelling. Vervolg op 'Bommen op Berlijn'.

Lucy Adlington - Het rode lint (15+)

De veertienjarige Joodse Ella wordt in Auschwitz-Birkenau tewerkgesteld als naaister in het atelier waar kleding voor de bewakers en hun partners wordt gemaakt. Samen met haar vriendin Rose, die uitblinkt in het vertellen van mooie verhalen, probeert ze de ontberingen en de onzekerheden van het kamp te doorstaan. Gaat het de beide meisjes lukken om te overleven en hoop te houden op een toekomst die heel ver weg lijkt te zijn?

Paul Dowswell - Wolfskinderen (15+)

1945. Hitler is verslagen en Berlijn ligt in puin. De zestienjarige Otto zorgt samen met Helene voor vier jongere kinderen. Hun ouders zijn omgekomen of opgepakt in de oorlog. De groep kinderen schuilt in de kelder van een verlaten ziekenhuis. Geld of eten hebben ze niet, elke dag is een strijd om te overleven. De Britten, Amerikanen en Russen nemen de stad over en de kinderen hopen op betere tijden en het weerzien met hun ouders. Maar de spanningen in de groep lopen hoog op.

📚 Welk boek heb je al eens gelezen en vind je een aanrader? En met welke titel(s) zou je graag nog willen kennismaken?

Van 28 april t/m 30 mei 2025 staat de content van 'Wonder van woorden' in het teken van de Tweede Wereldoorlog in verband met 80 jaar bevrijding. Laat je inspireren!