Leessuggesties WO II (#2)

Een paar dagen geleden herdachten we de slachtoffers die ons ontvielen tijdens de Tweede Wereldoorlog en vierden we 80 jaar vrijheid. Door de jaren heen zijn er veel boeken verschenen over de oorlogsjaren, die je een idee geven hoe die vreselijke tijd geweest moet zijn. In deze blogpost vind je een lijst met leessuggesties voor volwassenen, jongeren en jeugd, een gevarieerde selectie titels - zowel nieuwe als al wat oudere - ter inspiratie. Lees en kijk mee!

Boeken voor volwassenen

Lynn Austin - Als ik jou was

Als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt, vertrekken de vriendinnen Eve en Audrey naar Londen om zich aan te melden als ambulancechauffeurs. Audrey vindt liefde bij een Amerikaanse soldaat, terwijl Eve hoopt op een toekomst met Audreys broer. Maar de oorlog dwingt hen om een levensveranderende beslissing te nemen. In 1950 arriveert weduwe Audrey met haar zoontje in Amerika, in de hoop een nieuwe start te maken bij haar schoonfamilie die ze nog nooit heeft ontmoet. Daar ontdekt ze dat Eve haar plaats heeft ingenomen.

Sigmund Brouwer - De eerrover

Nederlands-Indië, 1942. Jeremiah's jeugd wordt abrupt afgebroken als de Japanners de macht overnemen. Wanneer zijn vader en broers door de Japanners worden meegenomen, neemt de tienjarige Jeremiah de zorg voor zijn moeder en jongere broertjes en zusjes op zich als ze naar een werkkamp worden gebracht. In het Jappenkamp ontmoet hij Laura en te midden van pijn en dood bloeit er vriendschap tussen hen op. Maar als de omstandigheden verslechteren, wordt het steeds moeilijker om aan hun vriendschap vast te houden.

Kristy Cambron - De vlucht van de vlinder

Sera James is als eigenaresse van een kunstgalerie altijd op zoek naar bijzondere werken. In 2014 stuit ze op een portret van een onbekend slachtoffer van de Holocaust en het laat haar niet meer los. Ze gaat op onderzoek uit om het verhaal van de vrouw te achterhalen. De Weense Adele is in 1942 een begaafde concertvioliste, maar voelt zich schuldig om het leed wat veel van haar landgenoten de Joden aandoen en probeert hen te helpen. Als ze haar betrappen wordt ze naar Auschwitz gestuurd, waar haar viool haar enige overlevingskans vormt.

Kristy Cambron - Geen musje zal vallen

1942. Drie jaar geleden liet de half-Joodse Kája Makovsky alles achter wat haar lief was om naar Engeland te vertrekken. Als journalist van de Daily Telegraph ontdekt ze al snel dat de situatie voor Joden steeds neteliger wordt en ze besluit terug te gaan naar Praag om haar familie te redden. Maar de situatie loopt uit de hand en Kája komt terecht in Terezin. Jaren later, in 2015, komt galeriehoudster Sera James op het spoor van haar verhaal en ontdekt al snel dat ze veel met elkaar overeen hebben. Vervolg op 'De vlucht van de vlinder'.

Mary Glazener - De saboteur

Biografische roman over Dietrich Bonhoeffer (1906-1945), een Duits predikant en theoloog, vooral bekend om zijn verzet tegen de nazi's. Het boek volgt hem op de voet, vanaf het moment dat Hitler aan de macht komt. De carrière van de jonge Dietrich verandert dramatisch wanneer Hitler rijkskanselier wordt. Hij sluit zich aan bij het verzet en raakt betrokken bij de ontsnapping van Joden naar Zwitserland. In 1943 wordt hij gearresteerd en naar kamp Flossenburg gebracht, waar hij op 9 april 1945 wordt opgehangen.

Cathy Gohlke - Het medaillon

Wanneer de Tweede Wereldoorlog uitbreekt, zetten Sophia en Rosa, twee Poolse vrouwen die onlosmakelijk met elkaar verbonden raken, elk op hun eigen manier hun leven op het spel om iets te betekenen voor de Joden, van wie op mensonterende wijze beetje bij beetje alle rechten worden ontnomen. Als Rosa gedwongen wordt om haar dochtertje Ania te laten onderduiken, weet ze niet of ze haar ooit weer terug zal zien. Maar het is de enige kans die Ania heeft om de oorlog te overleven. 

Tricia Goyer & Mike Yorkey - De jacht op de Mona Lisa

Augustus, 1944. Parijs kan elk moment worden bevrijd. Duitse soldaten slaan op de vlucht voor de geallieerden, maar laten een spoor van vernieling achter en stelen ontelbare kunstwerken. Reichsmarschall Hermann Göring weet van geen ophouden en wil de meest waardevolle van allemaal - de Mona Lisa - in handen krijgen. Gelukkig worden er twee toegewijde bewakers aangesteld: de agenten Gabi Mueller en Eric Hofstadler. Maar de tijd tikt meedogenloos door. Kunnen zij Da Vinci's meesterwerk redden voordat het in Duitse handen valt?

Tricia Goyer & Mike Yorkey - De koerierster

Augustus, 1944. De Gestapo ontdekt dat Joseph Engel, een natuurkundige die werkt aan een atoombom, Joods is. Hij weet zelf van niets, maar de klopjacht begint. Hij zal moeten vluchten en snel! Gabi Mueller, die in het neutrale Zwitserland voor de Amerikaanse inlichtendienst werkt, krijgt de zware taak opgelegd Joseph vanuit Duitsland in veiligheid te brengen. Het lot van de wereld ligt in haar handen. Maar wie valt te vertrouwen in tijden van oorlog? Vervolg op 'De jacht op de Mona Lisa'.

Stephen P. Kiernan - De wereld gedeeld door twee

Charlie Fish wil niet naar het front tijdens de Tweede Wereldoorlog en werkt mee aan een wiskundig onderzoek voor het Amerikaanse leger. Hij blijkt zeer inventief en wordt overgeplaatst naar Los Alamos waar hij meewerkt aan de ontwikkeling van een ontsteker. Met steeds meer tegenzin verricht Charlie zijn opgedragen taken. Zijn vriendin en latere vrouw Brenda vindt dat hij moet doorzetten. Als Charlie uiteindelijk ontdekt dat hij heeft meegewerkt aan de atoombom, voelt hij zich medeschuldig aan de dood van duizenden slachtoffers.

Johannes Krane - De oorlog die mijn ouders niet hoorden

Persoonlijk document van Johannes Krane, zoon van twee dove ouders, over overleven tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij groeide als vijfjarige jongen op in Beverwijk tijdens de Duitse bezetting. Samen met zijn broer fugeerde hij als de oren en mond van zijn ouders, en hielp hij het gezin te overleven. In dit boek beschrijft hij zijn herinneringen: voedsel op de bon, stelen om te overleven, confrontaties met de bezetter en het verlies van een Roma-vriendinnetje na een razzia. Het verhaal schetst een helder beeld van het leven van gewone mensen in oorlogstijd.

Alena Mornštajnová - Hana

Een aangrijpende oorlogsroman over een jong meisje, Mira, dat wees wordt door een epidemie en bij haar tante Hana in moet trekken in het Tsjecho-Slowakije van de jaren '50. Zij is ondoorgrondelijk en afstandelijk tegenover Mira, maar lijdt onder een keuze die zij als verliefde tiener maakte tijdens de oorlog. Dit had voor haar familie ernstige gevolgen en het schuldgevoel kan ze niet loslaten. Langzaam wordt deze familiegeschiedenis geopenbaard en leren tante en nicht elkaar te begrijpen.

Eline Rosenhart - Ik zal verborgen zijn

Twee Joodse vrouwen met de dezelfde naam vechten beiden voor het behoud van hun volk. De moderne Hadassah vlucht in 1938 na de Kristallnacht vanuit Hamburg naar Amsterdam. Ze gaat in het verzet, wordt opgepakt en gedeporteerd. Ze overleeft de oorlog en vertrekt naar Israël, waar ze betrokken raakt bij de strijd van haar volk voor een eigen land. De andere Hadassah is Esther uit de Bijbel, die met de Perzische koning Ahasveros trouwt. Samen met haar oom weet ze de geplande vernietiging van het Joodse volk te voorkomen.

Nelleke Wander - Hoe kan ik Mascha vergeten?

Jillis Mekelenkamp is zeventien jaar als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. Hij heeft prille verkering met zijn Joodse buurmeisje Mascha Zadok. Als Mascha met haar ouders wordt opgepakt en omkomt in Auschwitz, voelt Jillis zich medeschuldig. Had hij de deportatie kunnen voorkomen? Het tweede gedeelte van het boek gaat over het leven van Jillis in de periode na de oorlog. Hij trouwt met een Joodse vrouw, krijgt drie dochters en ontdekt hoe sterk een tweede liefde kan zijn. Pas jaren later vindt hij de moed om te praten over zijn verleden.

Boeken voor jeugd en jongeren

Lianne Biemond - Mijn naam is Edith (10+)

Edith is een gewoon achtjarig meisje uit Gouda. Ze houdt van zwemmen, lezen en buiten spelen met vrienden. Dan breekt de Tweede Wereldoorlog uit en wordt alles anders. Langzaam maar zeker voelt Edith de druk van de beperkingen die de Duitse bezetter oplegt aan de Joodse gemeenschap. Eerst mag ze niet meer naar het zwembad, dan niet meer naar school. Het leven wordt voor Edith, haar broer, hun ouders en zo veel anderen steeds gevaarlijker en verstikkender. Op een dag is er geen andere keuze meer: ze moet onderduiken.

Hanneke Stark-ten Voorde - Onderduikers in Artis (10+)

Een jeugdroman over een Amsterdamse jongen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Laurens merkt voor het eerst iets op van de oorlog als er bommen op de dierentuin van zijn vader worden gegooid. Maar er gebeuren ook vreemde dingen in Artis. Er is iets raars aan de hand op de hooizolder van het wolvenverblijf en vreemde mannen lopen 's nachts door het park. Dan ontmoet hij Annie, die hij graag rondleidt, maar waarom mag hij haar niet naar huis brengen?

Wim Broos - Henk Bouwens oorlogstrilogie (11+)

In deze trilogie zijn de drie spannende jeugdboeken 'Henks kooivakantie', 'Henk slaat zijn vleugels uit' en 'Henk vecht mee!' gebundeld. Henk Bouwens is een veertienjarige Rotterdamse jongen die na het bombardement van 1940 terechtkomt bij een kooikersfamilie in het noorden van het land. Als jongen uit een grote stad moet hij wel even wennen aan het eenvoudige leven op het platteland. Maar hij voelt zich al snel thuis. Later ontmoet hij een piloot van de RAF, met wie hij spannende avonturen beleeft.

Liesbeth van Binsbergen - Vriend of vijand (12+)

Het is februari 1945. In het westen van Nederland is hongersnood. De veertienjarige Tanja mag mee met een kindertransport naar het oosten. Tanja komt op de grote boerderij van Van Zanten. Ook Chris is uit Amsterdam naar hetzelfde dorp verhuisd, maar zijn vader is er nu NSB-burgemeester. Chris zoekt contact met Tanja omdat hij wil weten of er onderduikers en piloten op de boerderij zitten, maar hij vindt haar ook gewoon leuk. Ook Tanja vindt Chris leuk, maar het contact met hem is moeilijk. Hij is 'fout' is en ze zal voorzichtig moeten zijn.

Arie Kok - Morie (13+)

Morie wordt in 1928 geboren in een Joods gezin dat de tradities respecteert. Ook voor hem is het geloof belangrijk en hij doet zijn bar mitswa. In 1940, als de Duitsers ons land bezetten, gaat hij naar de ULO, waar hij de zoon van een NSB'er als klasgenoot heeft. Hij ziet hoe de Duitsers Joden steeds meer isoleren: ze mogen geen officiële functies meer hebben, moeten een Jodenster dragen en kinderen mogen niet meer naar gemengde scholen. Morie wil onderduiken, zijn vader niet. Dat heeft dramatische gevolgen. Gebaseerd op historische feiten.

Paul Dowswell - Bomber (15+)

Harry Friedman heeft gelogen over zijn leeftijd op toegelaten te worden tot de Amerikaanse Luchtmacht. Nu vliegt hij als schutter in een van de vele Boeings B-17 Flying Fortress die vanuit het Engelse Norfolk naar Duitsland vliegen om daar met precisie hun zware lading bommen te lossen. Pas na vijfentwintig vluchten mag Harry weer naar huis. Maar dat een bommenwerper ongeschonden zoveel vluchten doorstaat, is nog maar één keer gebeurd! Harry is bang dat hij zijn zeventiende verjaardag niet zal halen.

📚 Welk boek heb je al eens gelezen en vind je een aanrader? En met welke titel(s) zou je graag nog willen kennismaken?

Van 28 april t/m 30 mei 2025 staat de content van 'Wonder van woorden' in het teken van de Tweede Wereldoorlog in verband met 80 jaar bevrijding. Laat je inspireren!